O WYSPIE
Otok Pag ze stolicą w mieście Pag, to piąta pod względem wielkości wyspa w Chorwacji, a liczy 284 km2. Posiada najdłuższą linię brzegową, bo jest to ponad 302 km, a dwie trzecie tej długości stanowią plaże żwirowe i kamieniste. Jeśli ktoś szuka romantycznych, cichych zatoczek powinien wypożyczyć łódkę lub żaglówkę i opłynąć to niesamowite wybrzeże, a urzekną go nie tylko możliwości plażowania, ale też widok „kamiennej pustyni”. Krajobraz ten jest pochodną silnego wiatru „Bora”, który tworzy się na bazie zimnego powietrza, które gromadzi się za Górami Dynarskimi, później przekracza barierę górską i opada w stronę wybrzeża. Wiatr wieje na przełomie lutego i marca, a w najwyższych partiach gór i na paškim moście, potrafi wiać z prędkością ponad 200 km/h i wyrywa wszystkie większe rośliny razem z korzeniami.
To z kolei powoduje, że region jest przede wszystkim odwiedzany latem, bowiem wypoczynek w skalnych spokojnych zatoczkach, jest tym, co amatorzy plażowania lubią najbardziej.
Na wyspie oprócz szeregu imprez kulturalnych, można zobaczyć wiele zabytków o wpływach romańskich. Oprócz walorów architektonicznych, warto wybrać się na spacer lub rowerową przejażdżkę w pobliskie niezbyt wysokie góry, gdzie niezwykłe wrażenie robią kamieniste tereny. Jedna z takich wycieczek pewnego razu zaprowadziła nas na Paški Trójkąt, odkryty na przełomie nowego tysiąclecia, a który to rozpoczął wiele dyskusji na temat UFO. Naszym zdaniem jest to jednak opowiastka mająca przyciągnąć turystów, a mówi ona tym, że na jednym ze wzgórz w pobliżu miasta Pag, na wierzchołku, można dostrzec płaski trójkąt, wokół którego ułożone są kamienie inne niż wszystkie i właśnie w tym miejscu miał lądować niezidentyfikowany obiekt latający.
Pag, czyli stolicę wyspy, należy koniecznie odwiedzić nie tylko za dnia, ale też w nocy, bowiem niezależnie od pory miasteczko zachwyca swym pięknem, a nocna panorama pozostaje na długo w pamięci.
Amatorzy nurkowania mogą w jednej z paškich zatoczek podziwiać pozostałości zatopionego miasta o nazwie Casca. Pag i Casca w starożytności stanowiły ważne centrum administracyjne, przypuszcza się, że ten rejon zamieszkiwało nawet 30.000 ludzi. Caska zatonęła w wyniku trzęsienia ziemi, które dotknęło wyspę w IV wieku, a jej tajemnica zapewne nigdy do końca nie zostanie zbadana.


PAŠKI MOST
Na wyspę od strony Autostrady A1 z miejscowości Posedarje, można dostać się mostem, który został zbudowany w 1968 roku. Ma on długość 340 m i 28m wysokości, widoki zapierają dech w piersiach, dlatego warto się przy nim zatrzymać choćby na chwilę.
Dla mieszkańców wyspy most ma jednak znaczenie strategiczne, bowiem pozwala swobodne przedostać się z wyspy na ląd, nie zważając na wiejące zimą wiatry, które utrudniają przeprawę, a czasem nawet ją uniemożliwiają, tak jak utrudniały jego wybudowanie. Zanotowano wówczas, że przez 45 dni wiatr wiał z prędkością 80 węzłów (ok 140 km/h) zniechęcając pracowników do jakiejkolwiek pracy. Przeprawę udało się jednak wznieść i dziś, aby podziwiać most, warto udać się do widzianych z mostu ruin średniowiecznej twierdzy, zwanej Paszką Forticą, którą wzniesiono w XVII wieku. Miała ona za zadanie chronić statki kupieckie, które płynęły wąskim przesmykiem pomiędzy wyspą, a stałym lądem i były atakowane przez piratów. Twierdza ochraniała też baseny solankowe, z których sól w owym czasie, była dwukrotnie droższa niż złoto.
Most warto również zobaczyć, podróżując na wyspę Nin. Należy wówczas skręcić do miejscowości Vrsi, odnaleźć drogę do czynnego kamieniołomu i podziwiać most w całej okazałości z odległej perspektywy.

PAŠKI SIR
Silne wiejące wiatry powodują, że na wyspie rośnie przede wszystkim drobna roślinność, wśród której dominuje tymianek, rozmaryn, a przede wszystkim szałwia. Rośliny te są zjadane przez wypasające się owce i dzięki takiej diecie ser i jagnięcina nabiera niepowtarzalnego smaku, który rozsławia region na cały świat.
Wjeżdżając do miasta Pag, po prawej stronie znajduje się firma „Sirana„, w której produkuje się na skalę masową Paski sir, którego niepowtarzalny smak, został doceniony na wielu konkursach, serowych wystawach i targach. Jeśli będziecie mieli trochę szczęścia, to bywają okresy w których Siranę można zwiedzać, a to wiąże się nierozerwalnie z ucztą degustacyjną. Zachęcamy do nabycia sera bezpośrednio u mieszkańców wyspy, bowiem każdy na wyspie ma swoją sprawdzoną recepturę wyrobu sera, a przez to drobne niuanse smakowe powodują, że można znaleźć swój własny ulubiony smak paskiego sira.
Paski sir jest produktem długodojrzewającym, dzięki czemu  może leżeć dłużej niż zwykłe sery. Ta właściwość sprawia, że co roku przed powrotem do domu zaopatrujemy się w kilka bochenków sera i przywozimy je do Polski nie tylko dla siebie, ale również jako prezent dla najbliższych.

PAŠKIE ČIPKI
Dziedzictwem kulturowym regionu, są Paškie Čipki (koronki), które zdobią stroje i domowe obejścia Pašan. Co ciekawe koronki nie są efektem robótek na szydełku, a są „dziergane” zwykłą igłą. Aby podtrzymać lokalną tradycję, ale jednocześnie strzec patentów „igiełkowania” co roku do szkoły w Pagu przyjmowane jest około 20 dziewcząt, które uczą się i zgłębiają tajniki, tego żmudnego zajęcia.
Wraz z końcem czerwca na wyspie odbywa się Międzynarodowy Festiwal Koronki (Međunarodni festival čipke), w czasie którego odbywają się  koncerty, pokazy mody, wykłady, warsztaty i liczne wystawy.


WYSPA SOLI
Na temat produkcji soli w Pagu, można znaleźć opisy już w X wieku. A w czasach nam współczesnych, na rogatkach miasta Pag, po lewej stronie znajduje się firma „Solana„, w której metodą tradycyjnego „branja”, od roku 1368 w glinianych basenach (o powierzchni około 2 mln m2) na zasadzie odparowania odsala się wodę morską. W 1792 roku chorwacki budowniczy Juraj Dalmatinac widząc problemy z magazynowaniem stoli rozpoczął budowę pierwszego magazynu o nazwie Salina. Z czasem wybudowano kolejne cztery, a w roku 1945 było ich już dziewięć. Obecnie niektóre magazyny są zabytkami przemysłowymi, a w jednym z nich o nazwie  Ferdinand zorganizowano wystawę soli.
Sól z Pagu można spotkać w sklepach całej Europy, również w Polsce. Solne baseny można podziwiać ze wzgórza w Starym Pagu, gdzie panorama „solnych poletek” jest jednym z chętniej fotografowanych krajobrazów.
Wymyślne opakowania powodują, że podobnie jak ser, pudełko soli z Pagu może być ciekawym prezentem dla najbliższych z pobytu w Chorwacji.
Co ciekawe zwykła sól spożywcza z Pagu kosztuje w lokalnych sklepach, nie więcej niż 1,5 euro za kg, a w Polsce widzieliśmy opakowania 200g z ceną na etykiecie trzy razy wyższą.

LETNI KARNAWAŁ
Turystyka, koronki i bogata historia powodują, że mieszkańcy kultywują tradycje Pagu w czasie letniego karnawału. „Niewolnica z Pagu” (Paśka Robinja) to wykonywany w czasie letniego karnawału (ostatni weekend lipca) na miejskich ulicach spektakl z udziałem aktorów, mieszkańców i turystów.
Jednak w trakcie karnawału można być uczestnikiem nie tylko przedstawienia teatralnego, ale wielu innych imprez folklorystycznych i kulturalnych w większości okraszonych koncertami i chorwacką muzyką.

15.VIII ŚWIĘTO WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY
Chorwacja jest krajem, w którym przeważa religia katolicka. Sami Chorwaci są bardzo religijni, a przy tym z dużym zaangażowaniem i wystawnie celebrują święta kościelne. Jedną z takich uroczystości jest obchodzone również w Polsce w dniu 15 sierpnia święto Matki Boskiej Zielnej. Tego dnia mieszkańcy całej wyspy, ale również okolic zjeżdżają do Pagu, aby uczestniczyć w procesji z kościoła w Starym Gradzie, do głównego kościoła (Zborna Crkva) w Nowym Pagu. Tradycja ta ma ponad 130 lat i jest aktem podziękowania  Najświętszej Marii Pannie za uwolnienie miasta od epidemii cholery, która wybuchła w roku 1852. Choroba rozprzestrzeniała się bardzo szybko i aby zatrzymać infekcję, groby zostały przeniesione za miasto, a mieszkańcy zebrali się w starym mieście i zanosili błagania do Boga oraz Jego Matki o uwolnienie  od zarazy.  Wówczas, po raz pierwszy Pašanie przenieśli na rękach rzeźbę Maryi do kościoła parafialnego w Pagu. Bóg wysłuchał ich próśb i 16 sierpnia 1985 r. pochowano ostatnie ofiary cholery. Mieszkańcy jako dziękczynienie od tego momentu uczestniczą w procesji i w asyście tłumu wiernych, w corocznej procesji przenoszą figurę Matki Bożej, ze Starego do Nowego Pagu. Figura w kościele NMP w centrum miasta stoi, aż do Narodzenia NMP czyli przez 22 dni, aby wierni mogli na wspólnej modlitwie dziękować za zdrowie, miłość, pokój i zbawienie.
Obchody tego święta są wielką uroczystością, piszą o tym lokalne gazety, podając szczegółowy program uroczystości przewidzianych na ten dzień. Na jednym ze zdjęć znajdziecie gazetową informację na temat obchodów tego święta z roku 2018.